2
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران(نویسنده مسئول) آدرس پستی: دانشگاه فردوسی مشهد
10.52547/alr.2023.1118.1057
چکیده
یکی از زیباترین جنبه‌های اخلاق، سخاوت می‌باشد. در ادب عربی کرم و سخاوت جایگاهی ویژه دارد. شخص کریم با بخششی که نثار دیگران می‌کند، رفیع‌ترین جایگاه را به خود اختصاص داده و به زندگی اجتماعی اعتباری دیگر می‌بخشد. در این بین شاعران همنوا با کریمان ضمن تأسّی از سیره آنان، زیباترین اشعار خود را نثار آنها کرده و به واسطه توصیفات زیبایی که از سخاوت به نمایش می‌گذارند؛ موجبات بخشش هرچه بیشتر دیگران را فراهم می‌کنند. این ویژگی اخلاقی به روایت اشعاری فراوان، آشکارا نزد دعبل، تجلّی یافته است و شاعر از جنبه‌های مختلف این فضیلت اخلاقی را در وجود خود به اثبات رسانده است. در این مقاله که به شیوه توصیفی –تحلیلی نگارش یافته، ضمن بیان مهم‌ترین مؤلفه‌های سخاوت در شعر دعبل به جلوه‌هایی زیبا از شخصیّت شاعر دست می‌یابیم. یافته‌های تحقیق که برآمده از شعر شاعر می-باشد، نمایانگر توجّه خاصِّ شاعر به این فضیلت برتر اخلاقی است که از آن به صورت‌های مختلف یاد شده است. شاعرگاه آشکارا از سخاوت خود سخن می‌گوید و گاه شخصیّت آرمانی خود را در وجود شخصی دیگر به نظاره می‌نشیند و زمانی به خاطرعلاقه شدیدی که نسبت به این فضیلت دارد به سخنان ناصحان و سرزنشگران بی تفاوت است و در این راه از رسوا ساختن انسان بخیل إبایی ندارد.
)