تأثیر جریان شعوبیه و معتزله بر محتوا و ساختار شعر عباسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان وادبیات عربی. دانشگده ادبیات. دانشگاه زابل. زابل. سیستان و بلوچستان

2 گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه زابل. زابل. سیستان و بلوچستان

10.52547/alr.2023.1594.1072

چکیده

دوره‌ی عباسی یکی از پربارترین و باشکوه‌ترین دوره‌ها در ادبیات عربی است. این دوره، شاهد حضور جریان‌های مختلفی بوده که برخی تازه، پا به عرصه گذاشته و برخی از دوره‌ی اموی وجود داشته‌اند. هر یک از این جریان‌ها به‌طور گسترده به فعالیت‌های خود می‌پرداختند و همان‌گونه که علمای این جریان‌ها با یکدیگر در ستیز فرهنگی بودند، شاعران هر جریان نیز نقش برجسته‌ای در مجادله‌ی ادبی میان همدیگر داشتند. ازجمله‌ی این جریان‌ها، شعوبیه و معتزله بودند که بدون شک وجود این جریان‌ها تأثیراتی بر ادبیات این دوره داشته است. ازاین‌رو پژوهش حاضر بر آن است تا به روش توصیفی_تحلیلی، مؤلفه‌های ادبی دو جریان شعوبیه و معتزله را بررسی کرده و به بیان تأثیرات آن بر محتوا و ساختار ادبیات دوره‌ی عباسی بپردازد و درنهایت چنین نتیجه می‌گیرد که جریان شعوبیه توانسته است به لحاظ محتوایی مواردی چون غزل مذکر و مجون و به لحاظ ساختار ورود الفاظ و ترکیبات بیگانه و خروج از چارچوب قصیده عربی را وارد ادبیات این دوره کند و معتزله نیز از حیث محتوا مواردی چون تعبیر معانی علمی و فلسفی با اسلوب ادبی و تهکم و سخریه و گسترش استدلال و از حیث ساختار مواردی چون: به‌کارگیری الفاظ فلسفی در شعر و گسترش اسلوب جدل را بر شعر عربی برجای نهاده است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار